Διπλή Συμμαχία

Γαλλορωσική συμμαχία του 1891 (συμπληρώθηκε με μια στρατιωτική συμφωνία το 1893-94), που δημιουργήθηκε σε αντίθεση προς την Τριπλή Συμμαχία. Παρά την προσπάθεια που έγινε το 1899 να ενισχυθεί η Δ.Σ., στην πραγματικότητα, για πολλά χρόνια η δράση της ήταν περιορισμένη. Βασική αιτία γι’ αυτό ήταν το γεγονός πως ενώ εχθρός της Γαλλίας ήταν η Γερμανία, η Ρωσία διατηρούσε εχθρικές σχέσεις με την Αγγλία, η οποία, όταν συνάφθηκε η Δ.Σ., προσέγγιζε την Τριπλή Συμμαχία. Έτσι η Δ.Σ. είχε ελάχιστη βαρύτητα στον Ρωσοϊαπωνικό πόλεμο (1904-5), στην πρώτη και στη δεύτερη κρίση του Μαρόκο (1905 και 1911) και στην κρίση της Βοσνίας (1908-9), αφού κανένα από τα δύο μέρη δεν ήταν πρόθυμο να αναμειχθεί σε μια σύγκρουση που αφορούσε το άλλο. Μόνο το 1912, όταν o Πουανκαρέ ανέλαβε πρωθυπουργός της Γαλλίας, και το 1913, όταν έγινε πρόεδρος της δημοκρατίας, η συμμαχία απέκτησε νέα δύναμη και η Γαλλία εκδήλωσε τη σαφή υποστήριξή της προς τη βαλκανική πολιτική της Ρωσίας εναντίον της Τουρκίας και της Αυστρίας. Αυτή η εξέλιξη (που ορισμένοι ιστορικοί σοσιαλιστικών ή ουδέτερων χωρών ερμήνευσαν ως συνωμοσία μεταξύ του Πουανκαρέ και του Ρώσου πρεσβευτή στο Παρίσι, Ισβόλσκι, με σκοπό να προκαλέσουν την έκρηξη του πολέμου) έκανε αδιάλλακτη την κυβέρνηση της Πετρούπολης. Ως συνέπεια, όταν η Αυστροουγγαρία απέστειλε τελεσίγραφο στις 23 Ιουλίου 1914 στη Σερβία, μετά τη δολοφονία στο Σαράγιεβο, η Ρωσία κινητοποίησε πρώτη τις στρατιωτικές της δυνάμεις και προκάλεσε την επιτάχυνση της έκρηξης του Α’ Παγκοσμίου πολέμου. Έτσι, οι διάφορες απόπειρες για λύση, που επιχείρησαν καθυστερημένα η Μεγάλη Βρετανία και η Γερμανία, προσέκρουσαν στα στρατιωτικά γεγονότα. Η Δ.Σ. τερματίστηκε το 1917, όταν οι μπολσεβίκοι κατέλαβαν την εξουσία και κατήγγειλαν τις συμφωνίες που είχε συνάψει η τσαρική κυβέρνηση. O Γάλλος πρόεδρος Πουανκαρέ, όπως εικονίζεται σε σατιρικά ταχυδρομικά δελτάρια που κυκλοφόρησαν στη Γαλλία, με την ευκαιρία της σύναψης της Διπλής Συμμαχίας.